เสรีภาพ ประชาธิปไตย และระเบียบโลก: ใครคือผู้ตัดสินใจที่แท้จริง?

โดย อัษฎางค์ ยมนาค

เสรีภาพ ประชาธิปไตย และระเบียบโลก:
ใครคือผู้ตัดสินใจที่แท้จริง?

สหรัฐอเมริกามักนำเสนอตนเองว่าเป็น “แสงสว่างแห่งเสรีภาพ” และเป็นผู้สนับสนุนประชาธิปไตย โดยได้ส่งเสริมอุดมการณ์เหล่านี้ในหลายภูมิภาคทั่วโลกมาหลายทศวรรษ แต่คำถามสำคัญที่เกิดขึ้นคือ เสรีภาพและประชาธิปไตยมีความหมายอย่างไร หากประเทศอย่างไทย จีน หรือประเทศใด ๆ กลับไม่มีสิทธิที่จะเลือกสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับประชาชนของตนเอง? เสรีภาพยังเป็นเสรีภาพอยู่หรือไม่ หากต้องเป็นไปตามความพึงพอใจของสหรัฐฯ หรือเป็นเพียงการบังคับให้ปฏิบัติตามระเบียบโลกที่กำหนดโดยพวกเขา?

ความหมายของเสรีภาพและประชาธิปไตย

ในแก่นแท้ ประชาธิปไตยหมายถึงสิทธิของประชาชนในแต่ละประเทศที่จะมีส่วนร่วมในการเลือกผู้ปกครองและกำหนดอนาคตของพวกเขาผ่านการตัดสินใจทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม ส่วนเสรีภาพนั้นหมายถึงความเป็นอิสระในการตัดสินใจโดยปราศจากการบังคับหรือการครอบงำจากภายนอก อุดมการณ์เหล่านี้ได้รับการเฉลิมฉลองในฐานะคุณค่าที่เป็นสากล แต่การบังคับใช้ในเวทีโลกกลับดูเหมือนจะเป็นไปอย่างเลือกปฏิบัติและมีความขัดแย้งในตัวเอง

แม้สหรัฐฯ จะอ้างว่าเป็นผู้สนับสนุนเสรีภาพและประชาธิปไตย การที่พวกเขาบังคับใช้ “เสรีภาพ” และ “ประชาธิปไตย” ในประเทศอื่น ๆ กลับสร้างคำถามถึงจริยธรรม หากประเทศนั้นไม่มีอิสระที่จะเลือกระบบการปกครองหรือโมเดลเศรษฐกิจที่เหมาะสมกับบริบทของตนเอง เสรีภาพจึงกลายเป็นคำถามว่าเป็นหลักการสากลจริงหรือเป็นเครื่องมือของยุทธศาสตร์ทางภูมิรัฐศาสตร์?

เสรีภาพในการเลือก: สิทธิของอธิปไตยหรือไม่?

ไทย จีน และประเทศอื่น ๆ เผชิญกับภาวะย้อนแย้ง (paradox) ในขณะที่พวกเขาเป็นประเทศเอกราชที่มีสิทธิที่จะกำหนดระบบการเมืองและเศรษฐกิจของตนเอง แต่กลับถูกคาดหวังให้ปฏิบัติตาม “ระเบียบโลก” ที่ได้รับอิทธิพลอย่างมากจากสหรัฐฯ และพันธมิตรตะวันตก

หากสหรัฐฯ อ้างว่าตนสนับสนุนเสรีภาพและประชาธิปไตย แล้วเหตุใดประเทศเหล่านี้จึงไม่มีสิทธิที่จะเลือกระบบที่เหมาะสมกับพวกเขาเอง? ยกตัวอย่างเช่น:

• จีน ได้ยกระดับชีวิตประชากรกว่า 800 ล้านคน ให้พ้นจากความยากจนผ่านโมเดลเศรษฐกิจที่ควบคุมโดยรัฐ ซึ่งแตกต่างจากระบบเสรีนิยมตะวันตก ผลสำเร็จนี้ไม่ควรเป็นการยืนยันสิทธิของพวกเขาหรือ?

• ไทย และประเทศกำลังพัฒนาหลายแห่ง มักมองหาระบบการเมืองที่สมดุลระหว่างเสถียรภาพ มรดกทางวัฒนธรรม และการบริหารแบบสมัยใหม่ เหตุใดพวกเขาต้องถูกวิพากษ์วิจารณ์หากเลือกแนวทางที่แตกต่างจากแบบแผนของตะวันตก?

เสรีภาพที่แท้จริงควรรวมถึงสิทธิของแต่ละประเทศในการเลือกสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับพลเมืองของตนเองโดยปราศจากการแทรกแซงจากภายนอก แต่ความเป็นจริงของการเมืองโลกกลับปฏิเสธหลักการนี้อยู่บ่อยครั้ง โดยสหรัฐฯ มักใช้มาตรการคว่ำบาตร การโดดเดี่ยวทางการทูต หรือแม้กระทั่งการแทรกแซงทางทหารเพื่อบังคับให้ประเทศต่าง ๆ ปฏิบัติตามแนวทางที่พวกเขากำหนด

ความย้อนแย้งของระเบียบโลก

“ระเบียบโลก” ในปัจจุบัน ซึ่งถูกออกแบบมาเพื่อรักษาสันติภาพและความเจริญรุ่งเรืองทั่วโลก ถูกกำหนดโดยอำนาจตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งสหรัฐฯ ผู้สนับสนุนมักอ้างว่าระเบียบนี้ช่วยสร้างเสถียรภาพ แต่ในความเป็นจริงกลับเรียกร้องให้ประเทศต่าง ๆ ยอมรับกฎเกณฑ์ที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อผลประโยชน์ของประเทศมหาอำนาจเพียงไม่กี่ประเทศ

นี่คือความย้อนแย้งที่สำคัญ:
• ในขณะที่สหรัฐฯ อ้างว่าพวกเขาสนับสนุนประชาธิปไตยและเสรีภาพ
• พวกเขากลับบังคับใช้ระบบและนโยบายที่มักลดทอนความเป็นอิสระของประเทศอื่น ๆ และปฏิเสธอธิปไตยของประเทศเหล่านั้น

หากไทย จีน หรือประเทศใด ๆ พยายามใช้สิทธิในการกำหนดทิศทางของตนเองในรูปแบบที่ขัดแย้งกับความต้องการของตะวันตก พวกเขามักถูกตราหน้าว่าเป็น “เผด็จการ” หรือ “ภัยต่อเสถียรภาพโลก” ความสองมาตรฐานนี้บ่อนทำลายความชอบธรรมของหลักการเสรีภาพและประชาธิปไตยที่สหรัฐฯ กล่าวอ้าง

เสรีภาพหรือการบังคับให้ปฏิบัติตาม?

หากประเทศต่าง ๆ ไม่มีสิทธิที่จะเลือกระบบการเมือง เศรษฐกิจ และการปกครองของตนเองโดยปราศจากการแทรกแซงจากภายนอก แนวคิดของ “เสรีภาพ” ก็กลายเป็นเพียงคำพูดกลวงเปล่า เสรีภาพที่แท้จริงหมายถึงการให้อิสระแก่ประเทศต่าง ๆ ในการสำรวจและเลือกสิ่งที่เหมาะสมกับบริบทเฉพาะของพวกเขา แม้ว่าสิ่งนั้นจะท้าทายบรรทัดฐานที่กำหนดโดยประเทศมหาอำนาจ

คำถามที่สำคัญคือ: “แสงสว่างแห่งเสรีภาพและประชาธิปไตย” ของสหรัฐฯ หมายถึงอะไร?

หากอุดมการณ์เหล่านี้เป็นเพียงเครื่องมือสำหรับรักษาระเบียบโลกที่ถูกควบคุมโดยสหรัฐฯ และพันธมิตร อุดมการณ์เหล่านี้ไม่ใช่หลักการแห่งเสรีภาพ แต่เป็นเครื่องมือแห่งการควบคุม เสรีภาพที่แท้จริงควรหมายถึงสิทธิในการเลือก สิทธิในการแตกต่าง และสิทธิในการตัดสินใจด้วยตนเอง

บทสรุป

เสรีภาพและประชาธิปไตยที่แท้จริงควรเป็นการให้อำนาจแก่ประเทศต่าง ๆ ในการกำหนดทิศทางของพวกเขาเอง อย่างไรก็ตาม ระเบียบโลกในปัจจุบันมักปฏิเสธสิทธินี้ โดยบังคับให้ประเทศต่าง ๆ ปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ที่ถูกกำหนดโดยสหรัฐฯ และตะวันตก หากสหรัฐฯ ต้องการเป็น “แสงสว่างแห่งเสรีภาพ” อย่างแท้จริง พวกเขาต้องเคารพอธิปไตยของทุกประเทศ แม้ว่าประเทศเหล่านั้นจะเลือกเส้นทางที่แตกต่างจากรูปแบบตะวันตก

เสรีภาพที่แท้จริงไม่ใช่การบังคับให้สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ของผู้อื่น แต่เป็นสิทธิในการสร้างวิสัยทัศน์ของตนเอง เมื่อหลักการนี้ได้รับการเคารพอย่างทั่วถึง อุดมการณ์ของประชาธิปไตยและเสรีภาพจะมีความหมายที่แท้จริงและสมบูรณ์มากขึ้นครับ

#AtsadangBigquestion #TheNewGeopoliticalArena #ThaiGeopoliticalShift