พระเจ้าตากสิน ไม่ใช่พระนามของพระเจ้ากรุงธนบุรี !
โดย อัษฎางค์ ยมนาค
………………………………………………………………….
ท่านเคยรู้หรือไม่ว่าพระนาม “พระเจ้าตากสิน” ที่คนไทยเรียกขานกันในปัจจุบันเป็นพระนามที่ไม่มีในสมัยของพระองค์ และยังเป็นการลดทอนพระเกียรติยศของพระองค์อย่างรู้เท่าไม่ถึงการณ์
ซึ่งการถูกลดทอนพระเกียรติยศด้วยการเรียกพระนาม เป็นเรื่องการเมืองที่เกิดขึ้นในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ เช่น พระนาม “พระเจ้าตาก” นั้นเป็นการเรียกพระนามของพระองค์ตามบรรดาศักดิ์เดิมเมื่อครั้งยังรับราชการเป็นขุนนาง
รวมทั้งยังมีชื่อเรียกว่า “พญาตาก” หรือ “จ้าวตาก” ที่บ่งบอกถึงสถานะที่เป็นเพียง “หัวหน้าชุมนุม” หรือ “เจ้าชุมนุม” เท่านั้น ไม่ใช่ชื่อเรียกองค์พระมหากษัตริย์
ในพระราชนิพนธ์ “พระราชกรัณยานุสร” ของรัชการที่ 5 ทรงตรัสว่า พระเจ้าตากมีพระนามเดิมอยู่ แต่จะใช้พระนามเช่นไร ก็ไม่รู้ที่จะสันนิษฐาน ต้องยกไว้”
ต่อมาเมื่อกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ตรวจชำระประวัติศาสตร์ ได้ทรงขนานนามพระองค์เสียใหม่ว่า “สมเด็จพระบรมราชา พระองค์ที่4”
ซึ่งในภายหลังเมื่อที่ได้ค้นพบหลักฐานใหม่ จึงได้ทรงแก้ไขพระวินิจฉัยเดิม ดังปรากฎหลักฐานอยู่ในหนังสือ “สาส์นสมเด็จ” ว่า “สมเด็จพระเอกาทศรถ” ซึ่งต่อมาภายหลังนักประวัติศาสตร์ได้แก้ไขตัวสะกดให้ถูกต้องตามอัขรวิธีในปัจจุบันว่า
“พระบาทสมเด็จพระเอกาทศรุทอิศวร” ที่แปลว่า “พระเจ้าแผ่นดินผู้แบ่งภาคมาจากเทพยดาผู้เป็นใหญ่ทั้ง 11 พระองค์” ตามคติความเชื่อในลัทธิเทวราช ของศาสนาพราหมณ์ (ฮินดู)
พระนาม “สมเด็จพระเอกาทศรุทอิศวร” เป็นพระนามพระเจ้าแผ่นดินที่ใช้กันมาตั้งแต่สมัยอยุธยาแล้วถึง 5 พระองค์ ที่เรารู้จักกันดีคือ สมเด็จพระเอกาทศรถ พระอนุชาสมเด็จพระนเรศวร ต่อมาพระเจ้าทรงธรรม(ซึ่งพบหลักฐานในภายหลังว่าเป็นพระราชโอรสของพระเอกาทศรถ) รวมไปถึงสมเด็จพระนารายณ์ก็มีพระนามขึ้นต้นว่า”สมเด็จพระเอกาทศรุทอิศวร”เช่นกัน
แต่ตัวสะกดของคำว่า สมเด็จ”พระเอกาทศรถ”หรือ”พระเอกาทศรุทอิศวร” นั้นผิดเพี้ยงไปตามภูมิความรู้และความนิยมของอาลักษณ์(ผู้จดบันทึก)แต่ละคน
แม้พระนามอย่างเป็นทางการของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจะหายสาบสูญไปจากประวัติศาสตร์ไทยชั่วระยะหนึ่ง แต่ในที่สุดเมื่อมีการค้นพบเอกสารประวัติศาสตร์หลายฉบับที่กล่าวถึงพระนามตามพระสุพรรณบัฎเป็นหลักฐานว่า
“พระบาทสมเด็จพระเอกาทศรุทอิศวร พระองค์ที่ 6”
มิใช่พระเจ้าตากสิน ดังที่เข้าใจ
………………………………………………………………….
(ภาพนี้เป็นเแสขียนดงการปราบดาภิเษก)
